Ρόδον το αμάραντον, χαίρε!

Ιστορική, ποιητική και θεολογική προσέγγιση του Ακαθίστου Ύμνου

Η ακολουθία των Χαιρετισμών στη σημερινή λειτουργική μας τάξη εντάσσεται στο πλαίσιο της ακολουθίας του Μικρού Αποδείπνου, όπως αυτό τελείται όλο τον χρόνο, κάθε βράδυ. Ακολουθώντας την ίδια τάξη, ψάλλεται επίσης τις πρώτες τέσσερις εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής –κατά σειράν η κάθε μία από τις τέσσερις Στάσεις των Χαιρετισμών–, ενώ την Παρασκευή της πέμπτης εβδομάδος ψάλλεται ολόκληρη η ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου.
Oι Χαιρετισμοί και η ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου κατέχουν ξεχωριστή θέση στις καρδιές μας. Η αιτία δεν είναι μόνον η εκφραστικότητα και ο πλούτος των κειμένων, καθώς και το εμπνευσμένο μελωδικό ένδυμα των λόγων. Είναι κυρίως η διαρκής παρουσία της Κυρίας Θεοτόκου, τόσο στην εθνική όσο και στην προσωπική του καθενός μας ιστορία. Το πόνημα ετούτο ας είναι μία ελάχιστη προσφορά αγάπης και σεβασμού προς την εν πρεσβείαις ακοίμητον Παναγία μας…
π. Δημήτριος Αθανασίου

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
Το κείμενο της Ακολουθίας του Ακάθιστου Ύμνου 9
1. Η Ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου εις την Υπεραγίαν Θεοτόκον (Κείμενο-μετάφραση) 9
Εισαγωγικά 9
Στάση Α΄ 36
Στάση Β΄ 42
Στάση Γ΄ 50
Στάση Δ΄ 54
2. Γενικά σχόλια 63
3. Ο Ευαγγελισμός στον Ακάθιστο και οι άλλοι Ευαγγελισμοί 66
Οι έξι Ευαγγελισμοί των Χαιρετισμών 70
KEΦΑΛΑΙΟ Β΄
Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΣ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ ΥΜΝΟΥ 73
1. Η ποιητική του Ακαθίστου: Εισαγωγικά 73
α. Το Κοντάκιο: Η ονομασία «Κοντάκιο» 74
β. Τα στοιχεία που συνθέτουν το Κοντάκιο 75
γ. Οι ιδιαιτερότητες του Ακαθίστου Ύμνου ως Κοντακίου 76
δ. Χρόνος συγγραφής 76
ε. Ο Ποιητής του Ακαθίστου 78
2. Δομή της ακολουθίας: Εισαγωγικά 81
α. Γενικά χαρακτηριστικά 82
β. Ενότητες 84
γ. Η θέση του Ακαθίστου Ύμνου στη λειτουργική πράξη 86
δ. Χειρόγραφα – Εκδόσεις – Μεταφράσεις – Εργασίες 87
ε. Τα προοίμια του Ακαθίστου Ύμνου 88
Α΄ ΠΡΟΟΙΜΙΟΝ: Το προσταχθέν 90
Β΄ ΠΡΟΟΙΜΙΟΝ: Τη υπερμάχω 91
στ. Μαθηματική-γεωμετρική δομή και ερμηνεία του Ακαθίστου Ύμνου 94
ζ. Η μουσική φωνή του Ακαθίστου Ύμνου 98
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ 101
1. Μια γενική επισκόπηση 101
2. Η Παναγία Βλαχερνών 107
α. Ιστορικά στοιχεία 107
β. Η χρονολόγηση της βασιλικής 110
γ. Η αίγλη του προσκυνήματος 110
δ. Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας των Βλαχερνών 112
ε. Παναγία Βλαχερνίτισσα – Η «Μεγάλη Παναγία» της Πόλης 112
3. Οι ιστορικές πηγές της πολιορκίας της Κωνσταντινούπολης από τους Αβάρους το 626μ.Χ. 114
α. Η Ομιλία του Θεοδώρου Συγκέλλου 114
β. Οι αγιολογικές πηγές της πολιορκίας του 626 μ.Χ. και η ιστορικότητά τους 123
γ. Άλλα ιστορικά στοιχεία: 126
4. Η εικόνα της Παναγίας των Χαιρετισμών ή του Ακαθίστου Ύμνου 139
α. Θαύματα της Εικόνας του Ακαθίστου 139
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄
ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΑ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ ΥΜΝΟΥ 145
1. Βιβλικές προτυπώσεις και χαρακτηρισμοί της Θεοτόκου στον Ακάθιστο Ύμνο. 145
α. Προτυπώσεις και συμβολισμοί της Θεοτόκου στη Σκηνή του Μαρτυρίου 166
2. Δογματική θεώρηση των Οίκων του Ακαθίστου Ύμνου (Χριστολογία – Θεοτοκολογία) 168
α. Εισαγωγικά 168
β. Η Χριστολογία των Οίκων 177
γ. Η Θεοτοκολογία των Οίκων του Ακαθίστου. 183
3. Οι συμβολισμοί που χρησιμοποιούνται από τον φυσικό κόσμο στον Ακάθιστο Ύμνο και η θεολογική τους ερμηνεία. 198
α. Από τον κόσμο των δέντρων και των φυτών. 198
β. Από τον κόσμο των ζώων και των πτηνών. 202
γ. Από τον γεωργικό και τον ποιμενικό βίο. 203
δ. Από τον κόσμο της κτίσεως. 204
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄
ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ 213
1. Το ιστορικό μέρος του Ακαθίστου Ύμνου 213
α. Στάσις Α΄ 213
β. Στάσις Β΄ 273
2. Το δογματικό – θεολογικό μέρος του Ακάθιστου Ύμνου 348
α. Στάσις Γ΄ 348
β. Στάσις Δ΄ 397
3. Από τους Πατέρες της Εκκλησίας 449
α. Έκφρασις του Αγίου Εφραίμ του Σύρου για τη Θεοτόκο 449
β. Το Αειπάρθενον της Θεοτόκου: Άγιοι Επιφάνιος, Ιωάννης ο Δαμασκηνός και άλλοι 455
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄
ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 463
1. Εκκλησιαστικά κείμενα, που παρουσιάζουν ομοιότητες με τον Ακάθιστο Ύμνο 463
2. Ρωμανός ο Μελωδός. 466
α. Το Κοντάκιο του Ρωμανού του Μελωδού στη Γέννηση 466
β. Ρωμανού του Μελωδού – Κοντάκια στον Ευαγγελισμό 467
3. Η ομιλία του Οσίου Εφραίμ του Σύρου 469
4. Η ομιλία Βασιλείου Σελευκείας «Εις τον Ευαγγελισμόν της Παναγίας Θεοτόκου», (λόγος λθ΄, PG 85, 444 Α). 469
5. Η ομιλία του Αγίου Πρόκλου, Πατριάρχη Κων/πολεως. Εγκώμιον εις την Θεοτόκον Μαρίαν, (PG 65, 721-758). 470
6. Η σχέση του Ακαθίστου Ύμνου με το βιβλίο της Αποκάλυψης 471
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄
Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ 477
1. Έλληνες λογοτέχνες και ο Ακάθιστος Ύμνος. 477
α. Ο Κωστής Παλαμάς και ο Ακάθιστος Ύμνος 479
β. Ο Οδ. Ελύτης και ο Ακάθιστος Ύμνος 483
2. Άλλες απόψεις για τον Ακάθιστο Ύμνο 486

Weight 0,800 kg
Dimensions 16 × 2,5 × 22 cm
Εξώφυλλο

Σελίδες

Χρονολογία εκδόσης

ISBN

Author

Πρωτοπρεσβύτερος π. Δημήτριος Αθανασίου

Publisher

Εκδόσεις Άθως

Reviews

There are no reviews yet.

Be the first to review “Ρόδον το αμάραντον, χαίρε!”

You may also like…