Θανατηφόρα αδιαφορία

Τρεις ταινίες για την απληστία, τη βία, τη δοτικότητα

Από θεολογική θεώρηση μπορούμε να κατατάξουμε τις κινηματογραφικές ταινίες σε τρεις κατηγορίες: στον κινηματογράφο της αδιαφορίας, στον κινηματογράφο της διαμαρτυρίας και στον κινηματογράφο της μαρτυρίας. Ο κινηματογράφος της αδιαφορίας αποκρύβει κάθε ζείδωρο προβληματισμό, κάθε γόνιμη απορία για το νόημα της ύπαρξης. Αποφεύγοντας τη συνάντηση με την αλλοτρίωση και την αποξένωση ανθρώπου και κοινωνίας, ο κινηματογράφος αυτός καθηλώνει στον υπαρξιακό λήθαργο. Πρόκειται για ταινίες που ασχολούνται με τα ασήμαντα και τα ουτιδανά, που σκοπός τους είναι να εγκλωβίσουν τον θεατή στη μικροσυνείδηση και τον μικρόκοσμό του. Ενισχύοντας στερεότυπα και προβάλλοντας εύκολες λύσεις για όλα τα προβλήματα, δεν αρθρώνουν λόγο και αμφιβολία για όσα σκαιά πληγώνουν τον άνθρωπο και αμαυρώνουν την ιστορία. Συντηρώντας το περίκλειστο άτομο, ο κινηματογράφος της αδιαφορίας δεν συνδράμει στην καλλιέργεια ζωντανής ζωής, ως εκ τούτου δεν επιφέρει καμμιά έσωθεν και έξωθεν διαφορά.
Η ακοινωνησία των εγωκεντρικών ατόμων υπονομεύει την κοινωνία των αλληλέγγυων προσώπων, αφήνοντας έτσι στο απυρόβλητο το εκάστοτε κατεστημένο, τους κυρίαρχους και εξουσιαστές της κάθε εποχής. Σκηνοθέτης του κινηματογράφου της αδιαφορίας είναι ο Μέγας Ιεροεξεταστής του αριστουργήματος του Θεόδωρου Ντοστογιέφσκι Αδελφοί Καραμάζοφ, ο οποίος υποτάσσει τους ανθρώπους προσφέροντάς τους ψευδαισθήσεις ευτυχίας και υποκατάστατα αυθεντικής βιοτής.
Αντίθετα, ο κινηματογράφος της διαμαρτυρίας φανερώνει την πτωτική συνθήκη ζωής, την εχθρότητα και τη βία, την αλληλομαχία και τον αλληλοσπαραγμό ανθρώπων και λαών. Παρουσιάζοντας τη διαλυτική παρυπόσταση του κακού, ο κινηματογράφος αυτός ωθεί στην υπαρξιακή αφύπνιση. Πρόκειται για ταινίες που αναδεικνύουν την απορία για την ύπαρξη των όντων και των πραγμάτων, που κομίζουν ερωτήματα για την οδύνη που μαστίζει την κοινωνία. Περαιτέρω, ο κινηματογράφος της μαρτυρίας φανερώνει τον τρόπο καλής αλλοίωσης της ζωής, τη δυνατότητα νίκης επί του θανάτου. Ενώπιον της ελευθερίας των ανθρώπων παρουσιάζει την αναίρεση της ακοινωνησίας και της διαίρεσης, προσφέρει πρόγευση της μεταμόρφωσης σύμπαντος κόσμου.