Κοινωνία Θεώσεως

Η σύνθεση Χριστολογίας και Πνευματολογίας στο έργο του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά.

Μια από τις κυριότερες διαφορές ανάμεσα στην Ανατολή και στη Δύση είναι ο προσδιορισμός της θέσης μέσα στην ιστορία των προσώπων του Χριστού και του Αγίου Πνεύματος, αυτού που ονομάζομε σχέση Χριστολογίας και Πνευματολογίας. Συχνά εμφανίστηκαν μονομέρειες, όχι μόνο στη Δύση αλλά και στην ορθόδοξη θεολογία του 20ού κυρίως αιώνα, είτε ως χριστιανισμός που γεννάει την ηθικολογία και την ατομική θρησκευτικότητα είτε ως μυστικισμός που παράγει τη συναισθηματική αιχμαλωσία. Η σύνθεση Χριστολογίας και Πνευματολογίας που χαρακτηρίζει την ορθόδοξη παράδοση συχνά παραβιάστηκε -και παραβιάζεται-, με αποτέλεσμα τη σύγχυση ανάμεσα στο θεσμικό και το χαρισματικό στοιχείο της εκκλησιαστικής ζωής. Μορφές τέτοιας σύγχυσης μπορεί να είναι ο υπερτονισμός ενός θεσμικού χαρακτήρα της Εκκλησίας (όπου οι αξιωματούχοι της διαχειρίζονται τη ζωή της ή η ένταξη στο σώμα της και η εφαρμογή των κανόνων της αρκούν για τον εφησυχασμό των μελών της) ή ο υπερτονισμός ενός χαρισματικού χαρακτήρα (όπου οι χαρισματούχοι προσδιορίζουν και κατευθύνουν τη ζωή των πιστών).
Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται, με βάση το έργο του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, να διευκρινιστεί ότι η οδός της σωτηρίας είναι διαρκής σύνθεση θείας Ευχαριστίας και άσκησης, αποτέλεσμα δράσης μελών ενός σώματος, που αφενός συγκροτούνται ως σώμα στην ευχαριστηριακή τους σύναξη και τη συμμετοχή τους στα μυστήρια της Εκκλησίας, αφετέρου ασκούνται για την υπέρβαση της ατομικότητας και την ανάδειξη της σχέσης. Συγχρόνως στο βιβλίο αυτό εξετάζονται οι αντιπαλαμικές επικρίσεις και οι αντιησυχαστικές θέσεις της Δυτικής θεολογίας, οι οποίες έχουν διολισθήσει και σε ορθόδοξους κύκλους, και επισημαίνονται οι κίνδυνοι μιας ολισθηρής περιπέτειας που αφορά τη σωτηρία του ανθρώπου.

Εξώφυλλο: Μαλακό

Σελίδες: 488

Α΄ Έκδοση: 10/2001