Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη, Αθήνα 1870-1908
Μηνάς Δ. Χαμουδόπουλος (1843-1908): Μέγας ρήτωρ της μεγάλης Χριστού Εκκλησίας, δημοσιογράφος, ιστορικός, γεωγράφος, πολιτικός, φορέας της ελληνορθοδόξου παραδόσεως
Στα ελληνικά σχολεία δεν διδάσκεται ο τιτάνειος πνευματικός αγώνας των αλύτρωτων Ρωμηών του β΄ ημ. του 19ου αιώνος, απογόνων των “αυτηκόων” και “αυτοπτών” μαρτύρων του ανατολικού ελληνοχριστιανικού πολιτισμού. Οι Έλληνες αυτοί ζούσαν την πολυεθνική οθωμανική πραγματικότητα, διατηρώντας την εθνική τους ταυτότητα, χωρίς κραυγές και εθνικιστικές εξάρσεις, γιατί στόχευαν στην ενότητα και ισομοιρία όλων των λαών της Ανατολής. Για τους Έλληνες Μικρασιάτες Μεγάλη Ιδέα ήταν η αποκάλυψη της ιστορικής αληθείας και η ως εκ τούτου πρωτοκαθεδρία (όχι κυριαρχία) της αμιγούς Ελληνορθοδόξου Παραδόσεως, που κράτησε, επί αιώνες, το Γένος-Έθνος ζωντανό.
Το 1922 ακύρωσε το όραμα της πολιτικής ενώσεως όλων των Ελλήνων υπό το Ελλαδικό Κράτος, δεν μπόρεσε όμως να ακυρώσει τη “Ρωμαίικη Ιδέα”, που εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα με πίστη, παιδεία και αγάπη στη λαϊκή μας Παράδοση. Οφείλουμε τιμή και δόξα σ’ εκείνους που έχυσαν το αίμα τους για την ελευθερία μας. Αφαιρώντας όμως από τη μεσαιωνική και νεώτερη ελληνική ιστορία την πανανθρώπινη δύναμη της Ορθοδοξίας, παραποιούμε την ελληνική πραγματικότητα, αφήνοντας τα Ελληνόπουλα χωρίς προσανατολισμό και χωρίς τη ζωογόνο επαφή με τις ιστορικές τους ρίζες.
Σπασμένες μνήμες
Αληθινές ιστορίες από την Κύπρο, πενήντα χρόνια από την Εισβολή
Πώς ένα ποδήλατο σ’ ένα χωριό της Κύπρου, ένας χριστιανός αιχμάλωτος το 1974, ένας αγνοούμενος σύζυγος, ένας αδελφικός φίλος συμπολεμιστής, μια γιαγιά που απ’ τα νιάτα της περιμένει, ο ήχος των σειρήνων κι οι ματωμένες μνήμες, συνθέτουν κάποια από τα δάκρυα της ψυχής μας;
Τα δάκρυα της ψυχής μας, που δεν στέρεψαν ποτέ. Της καρδιάς μας, που δεν ξέχασε ποτέ. Κουβαλά εδώ και πέντε δεκαετίες τον πόνο της βάναυσης Εισβολής, του ξερριζωμού, της απανθρωπιάς, της απώλειας, της προδοσίας, της Κατοχής, της βιαιότητας και της φρίκης του πολέμου.
Το δάκρυ μας μπορεί να μην στέρεψε, όμως δεν έμεινε ορφανό από ελπίδα.
Την ελπίδα που κρύβει πίστη, πενήντα χρόνια τώρα.
Στα μυστικά του Βάλτου
Η υπόθεση εκτυλίσσεται το 1907, όταν ο Μακεδονικός Αγώνας βρίσκεται στο απόγειό του και οι Έλληνες μακεδονομάχοι, καπετάν Άγρας και καπετάν Νικηφόρος, έχουν εξασφαλίσει σημαντικές επιτυχίες με τις οποίες υποστηρίζονται οι διωκόμενοι ελληνικοί πληθυσμοί. Όμως, οι Βούλγαροι κομιτατζήδες αποδεικνύονται βίαιοι και σκληροί αντίπαλοι, και οι ηρωικοί Έλληνες αγωνιστές, προερχόμενοι από την ελεύθερη Ελλάδα, μαζί με τους ντόπιους πρέπει να συνεχίσουν να μάχονται για να αντεπεξέλθουν σε έναν δύσκολο και άνισο αγώνα. Μέσα σε αυτά τα ιστορικά γεγονότα και δίπλα στα πραγματικά ιστορικά πρόσωπα μπλέκονται και οι μυθοπλαστικοί χαρακτήρες – κυρίως τα παιδιά, ο Αποστόλης και το τρυφερό «Βουλγαράκι», ο Γιωβάν. Η ιστορία, λοιπόν, και η διαπαιδαγώγηση σε υψηλά ιδανικά –της φιλοπατρίας, του θάρρους, της φιλαλήθειας και της αξιοπρέπειας– αλλά και η κατανόηση της ανθρώπινης φύσης αποτελούν τον καμβά του ξεχωριστού αυτού ιστορικού μυθιστορήματος, που εκδόθηκε το 1937.
Εικονογράφηση: Αγγελική Πιλάτη
Από 10 ετών
Εξώφυλλο: Δεμένο
Σελίδες: 680
Α΄ Έκδοση: 06/2017
Στα χνάρια των Φιλικών
Ακολουθώντας «Τα χνάρια των Φιλικών», μέσα από την «Πόρτα του Χρόνου και της Ιστορίας», ο Νικόλας –και μαζί του ο αναγνώστης– γνωρίζει από κοντά τους μεγάλους πρωτεργάτες της λευτεριάς μας, από την παιδική τους ηλικία.
Γεύεται την πίκρα της σκλαβιάς τους, μοιράζεται τον φόβο και τον κατατρεγμό τους από τους τυράννους και παίρνει μαζί τους τον δρόμο του ξεριζωμού και της ξενιτιάς.
Και έχοντας έτσι συμμεριστεί την πικρή παιδική τους ηλικία, μπορεί να κατανοήσει –όταν τους ξανασυναντά, άντρες πια μα πάντα σκλάβους και ξενιτεμένους– πώς μπόρεσαν εκείνοι οι απλοί άνθρωποι να τολμήσουν ό,τι δεν μπόρεσαν οι ισχυροί και οι μεγάλοι της εποχής τους: Να ορθώσουν το ανάστημά τους στον κατακτητή, να βάλουν φωτιά στα μπαρούτια και στις ψυχές των ραγιάδων και να φέρουν την πολυπόθητη Λευτεριά στην πατρίδα μας.
Αυτούς τους ταπεινούς ανθρώπους μα απαράμιλλους ήρωες, γνωρίζουμε, αγαπάμε και τιμούμε ακολουθώντας τα χνάρια τους από την παιδική τους ηλικία μέχρι τη μεγάλη ώρα της φοβερής τους απόφασης που χώρεσε σε μια μόνο φράση: «Ή Ελευθερία ή Θάνατος».
Ιστορικό Μυθιστόρημα
Στη σκιά του πληγωμένου Μυστρά – Κρυφό Σχολειό
Ένα συναρπαστικό ταξίδι στα σκοτεινά χρόνια της Τουρκοκρατίας, στην άγνωστη Ελλάδα του 1500 μ.Χ., λίγο μετά την Άλωση της Πόλης… Ένα ολόκληρο χωριό παλεύει με νύχια και με δόντια να μείνει Ορθόδοξο και ελληνικό.
Ένα μοναδικό ιστορικό μυθιστόρημα για εφήβους –κι όχι μόνο!
Α΄ Βραβείο εφηβικού βιβλίου από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών το 2018.
Στους Αγίους Τόπους
“Με τους Σαββαΐτες Μοναχούς στην έρημο της Ιουδαίας”
«…Ὁ Βασίλης ἐνθουσιάστηκε μὲ αὐτὸν τὸν παράξενο προσκυνητὴ ποὺ εἶχε ἀποφασίσει ἕνα τόσο μεγάλο ὁδοιπορικό. Ὁ ἴδιος εἶχε ἐπισκεφτεῖ ὡς τουρίστας προσκυνητὴς στοὺς Ἁγίους Τόπους καὶ γνώριζε μέσης ἄκρης τοὺς ἀγῶνες ποὺ δίνουν καθημερινὰ οἱ Ἑλληνορθόδοξοι μοναχοὶ στοὺς Ἁγίους Τόπους, γιὰ νὰ διατηρήσουν σὲ Ὀρθόδοξα χέρια τὰ σημαντικότερα προσκυνήματα τῆς Χριστιανοσύνης, τὴ στιγμὴ μάλιστα ὅπου οἱ λοιπὲς Ὀρθόδοξες ἐκκλησίες, ἀλλὰ καὶ τὰ ἑτερόδοξα χριστιανικὰ δόγματα, ἐπιβουλεύονται τὴν κυριαρχία τῶν προσκυνημάτων τὰ ὁποῖα βρίσκονται σὲ ὅλη τὴν περιοχὴ τῆς Παλαιστίνης καὶ τοῦ Ἰσραήλ.
Ἡ ἰδέα τοῦ Βασίλη νὰ μεταβοῦμε καὶ ἐμεῖς στὴν ἔρημο τῆς Ἰουδαίας, γιὰ προσκυνηματικὴ διακονία στὴν Ἱερὰ Λαύρα τοῦ Ἁγίου Σάββα, μὲ βρῆκε ἐξ ἀρχῆς σύμφωνο. Ἡ ἐπιθυμία γιὰ ἕνα τέτοιο προσκυνηματικὸ ὁδοιπορικὸ στοὺς θεοβάδιστους τόπους, ἀλλὰ πολὺ περισσότερο ἡ διακονία στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Σάββα, μὲ εἶχε καταλάβει γιὰ πρώτη φορὰ τὸ 2008, ὅταν μελετοῦσα τὴ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο, τοῦ μεγάλου ὑμνογράφου τῆς ἐκκλησίας μας, τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Δαμασκηνοῦ, γιὰ τὶς ἀνάγκες ὁμιλίας μου, σὲ ἐκδήλωση τῆς Ἕνωσης Ἑλλήνων Λογοτεχνῶν στὴν Ἀθήνα, στὰ πλαίσια τῆς θεματικῆς ἑνότητας, ποὺ ἀφοροῦσε τοὺς Βυζαντινοὺς Λογοτέχνες.
Τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς διαδόθηκε μέσω τοῦ ἑλληνισμοῦ καὶ ὅτι ὅλα αὐτὰ τὰ προσκυνήματα, διατηρήθηκαν στοὺς αἰῶνες, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἀπὸ Ἕλληνες μοναχούς, οἱ ὁποῖοι εὑρισκόμενοι πάντα ἐν μέσῳ ἀλλόθρησκων καὶ φανατισμένων πληθυσμῶν, ἔδωσαν καὶ τὴ ζωή τους γιὰ τὴν πίστη τους, μᾶς προέτρεπε στὴν ἰδέα νὰ προσφέρουμε καὶ ἐμεῖς τὶς ὑπηρεσίες μας, σὲ ἕνα ἑλληνορθόδοξο προσκύνημα στοὺς Ἁγίους Τόπους. Ἡ Χριστιανικὴ πίστη συντελεῖται πρωτίστως, ὡς βιωματικὴ ὑπόθεση ἐσωτερικῆς διεργασίας πνευματικοῦ χαρακτήρα, ἀέναης ἀναζήτησης, μετὰ τῆς ἀπαιτούμενης ἑκούσιας προσωπικῆς κοπιώδους προσπάθειας, πρὸς τὴ Θεία προσέγγιση. Τὸ νὰ ὑπηρετήσουμε καὶ ἐμεῖς τὸ κατὰ δύναμη, στὸ χῶρο ποὺ θεωρεῖται ὡς ἡ μεγαλύτερη παλαίστρα τοῦ μοναχισμοῦ τῆς Παλαιστίνης, τὸ νιώθαμε ὡς ἐλάχιστο δεῖγμα δικιᾶς μας προσφορᾶς στὸν ἀγώνα τῶν μοναχῶν, γιατί ἀκριβῶς, δὲν θὰ πηγαίναμε ἁπλὰ γιὰ μία τουριστικοῦ τύπου προσκυνηματικὴ ἐπίσκεψη, ἀλλὰ γιὰ οὐσιαστικὴ προσκυνηματικὴ διακονία. Κάτι σὰν μία μεγάλη πρόκληση καὶ ἐμπειρία ταυτόχρονα….»
Στοχασμοί και απόηχοι
Στοχάζομαι –που σημαίνει ότι «κατευθύνω τις σκέψεις μου σε συγκεκριμένο στόχο, σκέπτομαι βαθιά, συλλογίζομαι…»– είναι το ρήμα από το οποίο προκύπτει ο στοχασμός, ο οποίος μπορεί να πάρει διάφορες κατευθύνσεις. Αναφέρω μόνο κάποια σχετικά παραδείγματα.
Με αφορμή κάτι που μου συνέβη, κάτι που θυμήθηκα η κάτι που άκουσα και με τρόμαξε με τον κρότο του, η με γαλήνεψε με την γλυκιά μουσική του κι άφησε πίσω του έναν απόηχο, αρχίζουν να γνέθονται στο μυαλό μου κάτι πολύχρωμα νήματα σκέψεων, τα οποία θα επιθυμούσα να τα ταιριάξω και να τα συνδέσω, για να υλοποιήσω ένα υφαντό. Άλλοτε πάλι, μέσα από λεωφόρους, παράδρομες ατραπούς, μονοπάτια, ανηφοριές και τρίστρατα, φτάνω με τις σκέψεις σ’ ένα ξέφωτο, όπου με περιμένει μια ωραία θέα, την οποία θα ήθελα να οριοθετήσω και να την καταγράψω. Κι άλλοτε, ταξιδεύοντας στοχαστικά, σε φουρτουνιασμένα και μύχια συνειδησιακά νερά, αναζητώ έναν φάρο, που να μου δίνει σήμα ότι υπάρχει κάποιο λιμάνι, εκεί μακριά, στο βάθος του ορίζοντα. Κι αναρωτιέμαι, αν μπορώ άραγε να φτάσω ως εκεί και πως;
Τότε είναι που οι λέξεις γίνονται, άλλοτε, υφάντρες, άλλοτε, οδοδείκτες και, άλλοτε, πλοηγοί, για να με βοηθήσουν να πραγματοποιήσω τον εκάστοτε σκοπό μου. Πως είναι λοιπόν δυνατόν, να μην νιώθω την αντίστοιχη οφειλόμενη ευγνωμοσύνη;
Μ’ αυτήν την μικρή εισαγωγή, προσπάθησα να διευκρινίσω ότι, τα δεκαοκτώ κείμενα που ακολουθούν, έχουν μια ποικίλη θεματολογία, με διαφορετικά μηνύματα. Έφτασαν ν’ ακουμπήσουν στο χαρτί, άλλοτε, με αφορμή κάτι από την σύγχρονη επικαιρότητα και άλλοτε, με κάτι που, κατά την γνώμη μου, διατηρεί διαχρονικά την επικαιρότητά του. Αυτός είναι και ο λόγος που έχουν χωριστεί σε δύο μέρη, με τους αντίστοιχους διευκρινιστικούς υπότιτλους. Στο Πρώτο Μέρος, ο υπότιτλος αναφέρει ότι τα κείμενα έχουν «μηνύματα από τα γύρω», ενώ, στο Δεύτερο Μέρος, τα μηνύματα είναι «από την καρδιά».
Συναξάρια της μικρής Πατρίδας
“Άραγε θα ξεχάσουμε ποτέ; Θα γιατρευτούμε απ’ τις πληγές;” “Παρακαλώ να μην ξεχάσω. Τούτος ο αγώνας από τον νου και την καρδιά μου να μη σβηστεί. Τόσες θυσίες, τόσες αδικοχαμένες ψυχές, ούτε μια να μη λησμονηθεί…”
Πήρε το βλέμμα της από πάνω του και κοίταξε με μάτια βουρκωμένα τη Θεσσαλονίκη που έσβηνε αργά στην πρωινή ομίχλη.
“Έχεις δίκιο…” ψιθύρισε στο τέλος. ” Ο μόνος τάφος των νεκρών είναι οι καρδιές των ζωντανών…”
Ο Μήλιος, η Ανθή, η μικρούλα Βάσιλκα, λιανοκέρια της σκλάβας Μακεδονίας. Μια χούφτα χρόνια μόνο η ζωή τους, στεριωμένα σε φωτιά και πόλεμο.
Η Αρετή και η Φωτεινή, γυναίκες της μικρής πατρίδας, ταγμένες σε αγώνα αντρειωμένο για το γένος και τη λευτεριά. Θέριεψαν οι ψυχές τους κι έκλαψαν συνάμα. Για το παιδί που έχασε τόσο άδικα η μία. Για τον άντρα που αγάπησε παράφορα και σκότωσε με τα ίδια της τα χέρια η άλλη.
Σιμά τους ο Παύλος Μελάς, ο Τέλλος Άγρας, ο καπετάν Κώστας, ο καπετάν Γαρέφης. Κείνοι που θυσιάστηκαν κι αναπαύτηκαν αιώνια στα σπλάχνα της μακεδονικής γης, αντάμα με χιλιάδες άλλους άνδρες και γυναίκες του λαού μας. Συναξάρια της μικρής πατρίδας.
Μαρτύρων και ηρώων αίμα.
Αυτή είναι η ιστορία τους.
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες: 624
Α΄ έκδοση: 03/2019
Συνοπτική ιστορία του Χριστιανισμού – τόμος Α΄
Τόμος Α΄ Η πρώτη χιλιετία
Μια ιστορία του Χριστιανισμού μας φέρνει αναγκαστικά αντιμέτωπους μ’ ένα παλιό αλλά κρίσιμο ερώτημα: μπορεί αυτή η ιστορία μέσα από τα κριτήρια που χρησιμοποιεί ο ίδιος ο Χριστιανισμός για τον εαυτό του, να αποτελέσει ένα βασικό πεδίο απολογητικής ή, αντίθετα, καταλήγει να υποδεικνύει την πλήρη ιστορική αποτυχία του; Το ερώτημα γίνεται ακόμη πιο βασανιστικό ανάμεσα στους Χριστιανούς γιατί και σ’ αυτούς η ιστοριογράφηση του Χριστιανισμού εντάχθηκε σε ποικίλες προσπάθειες για επιχειρηματολογία υπέρ μίας ή άλλης θεολογικής άποψης ή υπέρ των ιστορικών δικαίων του ενός ή του άλλου θεσμού.
Εισερχόμενοι στην περιπέτεια μιας ακόμη, έστω και σύντομης, ιστορίας του Χριστιανισμού, ζούμε τη σύνθετη δυσκολία όχι απλά της τεκμηρίωσης των ιστορικών δεδομένων, αλλά και της ερμηνείας τους μέσα από την οπτική γωνία της χριστιανικής θεολογίας και μάλιστα της ορθόδοξης, μιας ερμηνείας που δεν μπορεί παρά να βρίσκεται σε διάλογο με όλα τα ιστοριογραφικά ρεύματα της καθαυτό αλλά και της ύστερης νεωτερικότητας (κοινωνικές θεωρίες, πολιτιστικές σπουδές κλπ.). Ο στόχος, όμως, είναι ακριβώς αυτό το δύσκολο άθλημα να αποτελέσει ένα γόνιμο ερέθισμα για τον κάθε αναγνώστη (και ειδικά το φοιτητή) να συνεχίσει την έρευνα μόνος του αναστοχαζόμενος την ιστορική πορεία του Χριστιανισμού σήμερα, με πρόσθετο οπλισμό το ιστορικό διάγραμμα, τα κείμενα και τη βιβλιογραφία αυτού του βιβλίου.
Συνοπτική ιστορία του Χριστιανισμού – τόμος Β΄
Τόμος Β΄ Από το σχίσμα έως τους νεώτερους χρόνους
Προχωρώντας στον δεύτερο αυτό τόμο στη συνέχεια της συνοπτικής ιστορίας του Χριστιανισμού, βλέπουμε ότι αυτός κατά τη δεύτερη χιλιετία του βίου του σημαδεύεται από μια επώδυνη εσωτερική διάσπαση πού καθιστά τη μυστηριακή ενότητά του, όπως κατανοούνταν στην πρώτη χιλιετία, μια άπιαστη πραγματικότητα. Μέσα από κατακλυσμιαίες αλλαγές στην ιστορία του πολιτισμού (Μεσαίωνας, Νεώτεροι Χρόνοι) η χριστιανική Εκκλησία πρέπει να εργασθεί για να εγγυηθεί στα μέλη της τη σωτηρία από το θάνατο (κάθε είδους), δρώντας σε μια κοινωνία πού δεν φαίνεται να έχει καμμία γέφυρα επικοινωνίας με τίς έννοιες αυτές κι ούτε ενδιαφέρεται ν’ αποκτήσει.
Αν υπάρχει κάποιος λόγος να προσπαθεί κανείς ακόμη να ευαγγελισθεί αυτό το μήνυμα, είναι η πίστη ότι η Εκκλησία διασώζει ακόμη το έργο του Αγίου Πνεύματος, πίστη πού μεγεθύνει την ευθύνη του ορθόδοξου θεολόγου πού κηρύττει την απόλυτη συνέχεια με την αρχαία Εκκλησία και επομένως τη συνεχιζόμενη πληρότητα του Πνεύματος σ’ αυτήν. Αυτό εμπεριέχει απαραίτητα και την απροκατάληπτη και ενδελεχή μελέτη της Ιστορικής πορείας της μέσα στο σύνολο του ιστορικού φαινομένου Χριστιανισμός και αυτού μέσα στην παγκόσμια Ιστορία. Στην αποπειρώμενη μελέτη ο αναγνώστης θα χρησιμοποιήσει ως πυξίδα το κείμενο αλλά και θα ανατρέξει σε πολλές περιπτώσεις στην ειδικότερη βιβλιογραφία, πού παρατίθεται για να μπορέσει ο ίδιος να σπουδάσει και να κατανοήσει την πορεία αυτή.
Σχέσεις Εκκλησίας – Κράτους
Τι συμβαίνει στην Ευρώπη.
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα.
•μισθοδοσία
•περιουσία
•φορολογία
•θρησκευτικά
Mε σκοπό να καλύψει ένα εμφανές κενό στη φερέγγυα αποτύπωση των ισχυόντων στοιχείων σε Ελλάδα και Ευρώπη ως προς τις σχέσεις εκκλησίας-κράτους, η μελέτη αυτή εξετάζει ζητήματα όπως το μάθημα των θρησκευτικών, η χρηματοδότηση και φορολόγηση των θρησκευτικών κοινοτήτων σε Ελλάδα και Ευρώπη, η μισθοδοσία του κλήρου και οι δυνατότητες μετεξέλιξής της, η ιστορία των σχέσεων εκκλησίας και κράτους στην Ελλάδα, ο διοικητικός κατακερματισμός της εκκλησίας στην Ελλάδα και η πολιτική χρήση των πολώσεων γύρω από το θέμα των σχέσεων εκκλησίας-κράτους (και του ενδεχομένου χωρισμού τους) στον ελληνικό δημόσιο λόγο. Αντί να στοχεύει στην κατάθεση μιας συνεισφοράς στο δημόσιο διάλογο για το θέμα, η παρούσα μελέτη εγείρει μια ακόμα πιο φιλόδοξη αξίωση: να συγκροτήσει την προϋπόθεση που θα καταστήσει έναν τέτοιο διάλογο εφικτό, καθ’ ότι σήμερα κάθε σχετική συζήτηση μάλλον εξαντλείται σε μια εκατέρωθεν μάχη συμβόλων, σημαιών και αξιών αντί για να αφορά το ζήτημα που υποτίθεται πως εξετάζει. Στην εδώ μελέτη τον πρώτο λόγο έχουν τα στοιχεία.
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες: 214
Α΄ Έκδοση: 02/2019
Τα ακριβά δώρα της Ελλάδος
Αφηγηματική βιογραφία των αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, των Ελλήνων ιεραποστόλων.
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες: 302
Τα δάκρυα των αγγέλων
Η πρώτη φωτιά άναψε ύστερα από την ολοκληρωτική νίκη του Στρατού στον Εμφύλιο, το βράδυ της 30ής Αυγούστου του 1949, στο ύψωμα Κάμενικ, έπειτα στην Κιάφα, στο Τσάρνο, στην Αλεβίτσα. Όλη η πατρίδα μια φωτιά, ίδια ρομφαία των αγγέλων και των δακρύων. Όλη η πατρίδα μια παράλογη θυσία χωρίς θύτες και θύματα. Φαντάροι κι αντάρτες ρημαγμένες ψυχές, γονατισμένες, λιανισμένες από τα ψεύτικα τα λόγια, τα μεγάλα.
Αγγέλα, Μέλπω, Αριάδνη.
Έτσι απόμειναν να κοιτάνε τις φωτιές ανήμπορες και ν’ αποχαιρετούν βουβά˙ μορφές και μοίρες του λαού μας αδικοχαμένες. Έτσι απόμειναν να σκέφτονται αυτούς που έφυγαν κι έσβησαν˙ τη Γιάννα από την Καστοριά, τη Φανή από τη Σαλονίκη, την Κατερίνα από την Αθήνα, τον Νίκο από την Ήπειρο, τον Θάνο από τη Θράκη.
Έτσι απόμειναν οι δόλιες μάνες να συλλογιούνται και να πεθυμούν απελπισμένα, να στραγγίζουν το μέσα τους για το λειψό που τους απόμεινε˙ μια εικόνα, ένα χαμόγελο, μια λέξη έστω. Έτσι απόμειναν να καρτεράνε μια επιστροφή…
Μετά τις Κόρες της λησμονιάς και τις Μάνες της άδειας αγκαλιάς, η τρίτη πράξη στην τραγωδία του λαού μας. Μια τραγωδία δίχως «από μηχανής θεό». Δίχως κανένα Θεό. Χωρίς κανένα Έλεος.
Τα θαύματα της πίστεως στον Πειραιά
Όπως καταγράφηκαν και αποτυπώθηκαν από εφημερίδες και έντυπα.
Στην παρούσα πρωτότυπη έρευνα του γνωστού ερευνητή της Πειραϊκής ιστορίας Στέφανου Μίλεση, καταγράφονται γεγονότα ή πράξεις που οι ίδιες οι εφημερίδες πανελλήνιας εμβέλειας, απέδωσαν ή χαρακτήρισαν ως θαύματα που έγιναν στον Πειραιά τα παλιά χρόνια (18ο, 19ο και 20o αιώνα).
Τα μονοπάτια του Άθω
Μοναχοί και προσκυνητές χάραξαν με τα βήματά τους τα αγιορείτικα μονοπάτια. Η εξέλιξη επέφερε διάνοιξη δασικών δρόμων που διασχίζονται με αγροτικά ή τζιπ των Μονών. Όμως, το Άγιο Όρος αποτελεί μοναδικό παράδεισο για πεζοπόρους που επιλέγουν να περπατήσουν, κοντά στα κύματα της θάλασσας, να ακούσουν το θρόισμα του αέρα στα φύλλα του δάσους, να ξαποστάσουν σ’ ένα πεζούλι δροσιζόμενοι με το νερό μιας πηγής. Τα λιθόστρωτα μονοπάτια χρειάζονται, λοιπόν, αποκατάσταση και σηματοδότηση για να υπάρχουν και στο μέλλον.
Συγγραφή και σχεδίαση κειμένων, γκραβούρων και αρχιγραμμάτων διά χειρός Γρηγορίου Κουτούδη.